Thiên Chúa ở cùng chúng ta (Mt 1,18-24)

THIÊN CHÚA Ở CÙNG CHÚNG TA
Chúa Nhật IV Mùa Vọng năm A: Mt 1,18-24

Suy niệm

Nếu Mùa Vọng là thời gian Thiên Chúa đến, thì Tin Mừng hôm nay cho thấy: Thiên Chúa đến qua những con người biết để cho kế hoạch của Ngài đi ngang qua đời mình, dù điều đó làm đảo lộn tất cả.

1. Một biến cố gây khủng hoảng đức tin

“Bà Maria, mẹ Người, đã đính hôn với ông Giuse, trước khi hai ông bà về chung sống, thì đã có thai do quyền năng Chúa Thánh Thần.” (c.18) Câu Tin Mừng được viết rất ngắn, nhưng đối với thánh Giuse, đó là một cơn địa chấn nội tâm. Người đàn ông công chính này đang đứng trước một thực tại không thể hiểu, không thể giải thích, và cũng không thể chấp nhận theo lối thông thường.

Đức tin của Giuse không bị thử thách bởi đau khổ thể lý, nhưng bởi một nghịch lý đạo đức: làm sao tin rằng điều trái với mọi kinh nghiệm nhân loại lại là công trình của Thiên Chúa? Nhiều khi đời sống đức tin của chúng ta cũng rơi vào tình trạng ấy. Không phải vì thiếu đạo đức, nhưng vì thực tại xảy đến vượt quá những gì ta từng hiểu về Thiên Chúa.

2. Sự công chính của trái tim

“Ông Giuse, chồng bà, là người công chính và không muốn tố giác bà…” (c.19) Công chính, theo não trạng Do Thái, thường gắn liền với việc tuân giữ Lề Luật. Nhưng nơi thánh Giuse, công chính không dẫn tới kết án, mà dẫn tới xót thương. Ông không chọn con đường đúng luật nhất, nhưng chọn con đường ít làm tổn thương nhất.

Đây là một bước tiến rất lớn trong lịch sử mặc khải: sự công chính mà Thiên Chúa mong muốn không phải là công chính của luật lệ, mà là công chính của trái tim. Giuse trở nên giống Thiên Chúa không phải vì ông hiểu được mầu nhiệm, mà vì ông chọn yêu thương khi chưa hiểu.

3. Thinh lặng – không gian Thiên Chúa cất tiếng

“Ông đang suy nghĩ như vậy, thì sứ thần Chúa hiện đến báo mộng…” (c.20) Điều đáng chú ý là: Thiên Chúa không can thiệp ngay lập tức, nhưng chờ Giuse suy nghĩ, chờ ông đi hết con đường lương tâm của mình. Chính trong thinh lặng ấy, khi Giuse không lên tiếng kết án, không vội hành động, thì Thiên Chúa mới cất lời.

Quyết định “bỏ đi cách kín đáo” không phải là trốn chạy, mà là một bước lùi khiêm tốn, để dành chỗ cho Thiên Chúa hành động. Giuse không chiếm chỗ của Thiên Chúa trong mầu nhiệm đang diễn ra, và vì thế, ông được mời gọi bước vào mầu nhiệm ấy theo cách sâu xa hơn.

4. Emmanuel – Dấu chỉ của niềm tin

“Này đây trinh nữ sẽ thụ thai và sinh hạ một con trai… Người sẽ được gọi là Emmanuel.” (c.23) Lời Kinh Thánh mà thánh Mátthêu trích dẫn đã được ngôn sứ Isaia công bố trong một hoàn cảnh đầy bất an. Vua Akhát bị đe dọa bởi ngoại bang và muốn cậy nhờ liên minh quân sự. Isaia kêu gọi ông đừng sợ, đừng dựa vào thế lực con người, nhưng hãy đặt niềm tin nơi Thiên Chúa.

Dấu chỉ Thiên Chúa ban không phải là một đạo quân, mà là một hài nhi mang tên Emmanuel – Thiên Chúa ở cùng chúng ta – trở thành bảo chứng rằng Thiên Chúa không bỏ rơi dân Ngài giữa cơn khủng hoảng.

Nơi Đức Giêsu, lời hứa ấy đạt đến sự viên mãn: Emmanuel không chỉ là lời trấn an nhất thời, mà là sự hiện diện vĩnh viễn của Thiên Chúa giữa lòng nhân loại. Trước khi về trời, Đức Giêsu cũng hứa với chúng ta: “Thầy ở cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế” (Mt 28,20). Xác tín điều ấy, chúng ta không còn lo sợ gì giữa những thử thách hôm nay.

5. Vâng phục trong thinh lặng

“Khi tỉnh giấc, ông Giuse làm như sứ thần Chúa dạy.” (c.24) Để Con Thiên Chúa làm người, cần tiếng Xin Vâng của Đức Maria, nhưng cũng không thể thiếu tiếng Xin Vâng của thánh Giuse. Đón nhận Maria đang mang thai và đặt tên cho Hài Nhi, Giuse bước vào vai trò người cha theo ý định của Thiên Chúa.

Thiên Chúa toàn năng có thể cứu độ nhân loại chỉ bằng một lời phán, nhưng Ngài đã chọn con đường cần đến sự cộng tác tự do của con người. Khi vâng phục, Giuse chấp nhận thiệt thòi trước mắt, nhưng lại mở lối cho mầu nhiệm Nhập Thể được hoàn tất. Tiếng Xin Vâng âm thầm, nhưng có sức đổi thay lịch sử.

Hướng về lễ Giáng Sinh, Hội Thánh mời gọi chúng ta tin rằng Thiên Chúa vẫn đang ở cùng và hành động trong đời sống thường ngày. Nếu chúng ta dám thưa tiếng Xin Vâng như Đức Maria và thánh Giuse, thì chính đời sống bé nhỏ của chúng ta cũng trở thành nơi Thiên Chúa tiếp tục hiện diện và cứu độ thế giới.

Cầu nguyện
Lạy Chúa Giêsu!
Lời hứa năm xưa nay đã ứng nghiệm,
khi Chúa sinh ra bởi Đức Nữ Trinh,
nhờ quyền phép của chính Chúa Thánh Linh,
Chúa nhập thể để cứu nhân độ thế.

Thánh Giuse ngay từ đầu không biết,
nên âm thầm đã dự định bỏ đi,
nhưng khi ngài biết được là thánh ý,
liền sẵn sàng vui đón nhận thực thi. 

Để Ngôi Lời xuống làm người thật,
cần có tiếng Xin Vâng của hai đấng,
và các ngài không xá kể bản thân,
từ bỏ hết để góp phần với Chúa,
dẫu đường đời phía trước đầy cơ cực,
nhưng lòng tin phó thác chẳng chuyển lay.

Con tin rằng trong cuộc sống hôm nay,
Chúa vẫn luôn mời gọi con mỗi ngày,
qua Lời Chúa qua biến cố đổi thay,
qua rủi may hay buồn vui sướng khổ,
Chúa vẫn luôn hiện diện trong mọi chỗ,
vẫn đồng hành và nâng đỡ hộ phù,
Xin Chúa thương ở cùng con trọn vẹn,
dẫu đời con vẫn có những hư hèn, 
để từ đây con dứt bỏ mọi bon chen,
sống cho Chúa như lời xưa ước hẹn.

Xin cho con biết tập chú lắng nghe,
nghe tiếng Chúa trong mọi nơi mọi lúc,
và sẵn sàng đáp trả tiếng “xin vâng”,
để góp phần với Chúa cho cuộc trần. Amen.

Lm. Thái Nguyên